NRC cancelcultuur

oproep onpartijdige journalisten

 

Op 17 juli en 19 juli aanstaande zal de zaak voorkomen in de rechtbank Amsterdam tegen de kunstenaar die in NRC beschuldigd is van strafbare feiten. Via persvoorlichter arrondissementsparket Amsterdam, de heer Boerstra:

 
MAANDAG 17 JULI
Rechter (voorzitter): M. Snijders Blok-Nijensteen
Zaak dient ook op 19 JULI
9.00 J.F. Andeweg (36), Den Haag. Op 1-2-18 in A’dam feitelijke aanranding. Op 7/9-4-18 in A’dam met wilsonbekwame handelingen plegen (mede)seksueel binnendringen. Op 6-1-15 in A’dam verkrachting. Op 20-7-13 in Den Haag verkrachting. Op 30-12-13 in Den Haag feitelijke aanranding. Op 1-1-14 in A’dam mishandeling van levensgezel. Op 11-7-14 in A’dam verkrachting. Adv: J.P. Plasman.
 
Sinds het verschijnen van het eerste artikel hierover in NRC (2020), waarin niet alleen deze kunstenaar met naam en toenaam in verband gebracht is met ernstige misdrijven, nog voordat hij officieel was aangemerkt als verdachte door het Openbaar Ministerie (dit gebeurde in januari 2021, enkele maanden later, pas), zijn hierbij door de krant meerdere fouten gemaakt en verschillende zaken wezenlijk anders voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn. Dit heeft voor veel speculatie en onrust gezorgd in de kunsten en heeft ook meerdere personen, waaronder desbetreffende kunstenaar, beschadigd.
 
Daarom hoop ik dat jij als journalist aandacht wil besteden aan deze zaak, zodat geïnteresseerden en betrokkenen kunnen uitgaan van een betrouwbare, onafhankelijke bron, in tegenstelling tot NRC. 
 
Wat betreft onwaarheden verspreid door NRC, gaat het bijvoorbeeld over de gepubliceerde tekst dat de kunstenaar al eens eerder veroordeeld zou zijn, wat niet het geval is. Nadat ik een van beide auteurs van de artikelen hierover aansprak heeft NRC dit aangepast in de tekst, maar geen rectificatie geplaatst.
 
Ook wordt in het eerste artikel gesuggereerd dat dankzij de bemoeienis van NRC de zaak tegen de kunstenaar pas vaart gekregen zou hebben bij het OM. Kort na die eerste publicatie heeft de toenmalige ombudsman van NRC, Sjoerd de Jong, dit in een artikel nog eens herhaald. Maar aangezien ik zelf benaderd werd door een bron, die beweerde dat het onderzoek door het Openbaar Ministerie al gestart was voordat de aangeefsters naar NRC zijn gestapt, is dit geen juiste weergave. Nadat ik dit de ombudsman voorlegde heeft hij dit gecontroleerd bij het OM, die dit bevestigde en heeft De Jong dit in NRC gerectificeerd. NRC heeft dit desondanks toch weer enkele malen herhaald, waarna ikzelf het OM benaderd heb, die dit telkens opnieuw ontkracht heeft.
 
NRC heeft überhaupt nooit aangetoond in welke zin hun bemoeienis de zaak in versnelling zou hebben gebracht. Door alle informatie, inclusief alle details, in de openbaarheid te brengen kan zelfs gesteld worden dat NRC het onderzoek door het OM eerder heeft gehinderd dan bevorderd. 
 
Er zijn nog talloze journalistieke bezwaren te noemen met betrekking tot dit NRC-dossier, met als belangrijkste punten:
 
  • De kunstenaar in het artikel in 2020 geen ruimte bieden zichzelf te verdedigen, doordat NRC overduidelijk de kant koos van de anonieme bronnen en daarmee partijdig bleek/blijkt. De kunstenaar na maanden onderzoek slechts om een reactie gevraagd, maar daarmee dus geen recht gedaan aan de werkelijke betekenis van wederhoor.
  • Tunnelvisie. Uitgaan van de waarheid van de beschuldigingen en daar vervolgens bevestiging bij gezocht (confirmation bias), zonder de andere kant van het verhaal (van de kunstenaar) te kennen en een rechterlijke uitspraak af te wachten.
  • Knoeien met de tekst. Meerdere delen van online artikelen aangepast of zelfs verwijderd zonder dit publiekelijk te melden, zodat het dossier van NRC hierover als geheel ondeugdelijk is geworden.
  • Drogredenen aandragen om te vergoelijken de volledige naam van de kunstenaar te noemen. Namelijk dat hij onderdeel uitmaakte van een trio dat gezamenlijk exposeerde en niet een van de andere twee ten onrechte verdacht zou worden. Als NRC dit niet zelf benoemd had, zou niemand van het trio geweten hebben.
  • Ongegronde redenen aandragen om te vergoelijken de volledige naam te noemen. Namelijk de machtspositie van de kunstenaar, door hem te vergelijken met Harvey Weinstein. Dit terwijl die machtspositie ontbreekt, omdat kunstenaars binnen de kunstwereld afhankelijk zijn van alle andere partijen (kunstinstellingen, fondsen, media) in plaats van andersom.
  • De advocaat van de kunstenaar (mr. Peter Plasman) in een kwaad daglicht stellen. Door negatieve aspecten rond de advocaat te benoemen (i.v.m. inmiddels vrijgesproken Richard de Mos) die niets met zijn rol in deze zaak te maken hebben. Dit vervolgens weghalen uit de online tekst, maar niet officieel rectificeren.
  • Onevenwichtige weergave van de standpunten van de advocaten van beide partijen. Door in een artikel over het overgaan tot vervolging van de kunstenaar wel de advocaat van de aangeefsters uitgebreid te citeren en geen reactie van de advocaat van de kunstenaar af te wachten.
  • Ten onrechte over mensen beweren dat zij ontslagen zijn naar aanleiding van het artikel over de kunstenaar, die met hem samengewerkt hebben. Namelijk de directeur van kunstinstelling Stroom Den Haag, die nog gewoon directeur bleek te zijn. Dit niet rectificeren, maar ervan maken dat zijn functie wel ter discussie stond. Nooit aangetoond wat dat met het artikel over de kunstenaar te maken zou hebben.   
  • De waarheid slechts deels benoemen, waardoor het geschetste beeld geen recht doet aan de werkelijkheid. Bijvoorbeeld dat twee docenten van de KABK geschorst zijn naar aanleiding van het eerste NRC-artikel. Dat de twee docenten in een nader onderzoek volledig vrijgepleit zijn en hen door de KABK aangeboden is terug te keren in hun functie, wordt door NRC achterwege gelaten.
  • In een interview met de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) spreken over ‘iemand die al sinds zijn vijftiende vrouwen verkracht en mishandelt’, terwijl dit nog altijd niet vaststaat en de specifieke zaak die handelde over een vermeend incident toen de kunstenaar vijftien jaar oud was, inmiddels is geseponeerd.
  • Familie van de kunstenaar erbij betrekken. Zijn moeder in een kwaad daglicht gesteld (medeplichtig gemaakt), zonder dat NRC zelfs maar contact met haar heeft gehad.
 
 
 
Voor de duidelijkheid: het gaat puur om een onafhankelijk verslag van de naderende rechtszaak, oftewel een onafhankelijke bron op dit vlak, aangezien ook de kunsttijdschriften (zoals Metropolis M en Mister Motley) volkomen kritiekloos NRC gevolgd hebben en daarbij op hun beurt ook weer lezers cruciale informatie onthouden hebben. Hierbij hoop ik dus op jouw doortastendheid en je andere kwaliteiten als journalist.
 
Hier kun je lezen wat ik over dit NRC-dossier gepubliceerd heb: https://www.nelleboer.nl/nrc-cancelcultuur/
 
Voor vragen, bijvoorbeeld over bronnen: nelle@nelleboer.nl