Jurylid van de Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2020 en hoofd kunstzaken van sponsor van de prijs: de Rabobank

De organisatie van de Volkskrant Beeldende Kunstprijs wordt ook in 2020 weer gekenmerkt door onderlinge gedeelde belangen, waar ik in 2017 al over schreef.

Dit keer heb ik ervoor gekozen een jurylid persoonlijk aan te spreken en het gesprek aan te gaan over deze uiterst ongelukkige constructie. Aangezien zij er vrij abrupt voor koos de discussie te beëindigen en ik deze toch graag voortzet, publiceer ik de correspondentie hier.

“Beste Verily,

Nogmaals bedankt voor de lijst die je toestuurde met alumni van de Rijksacademie die de Rabobank in collectie heeft. De reden dat ik ernaar vroeg is mijn interesse in de organisatie van kunstprijzen in Nederland, zoals de Volkskrant Beeldende Kunstprijs. Dat jij dit jaar in de jury zit van deze prijs, terwijl de Rabobank de prijs mede organiseert en het prijzengeld ter beschikking stelt vind ik opmerkelijk. Middels deze brief zou ik dan ook een persoonlijke oproep aan je willen doen om je terug te trekken als jurylid van de Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2020. Daarmee zou je een trend kunnen doorbreken die schadelijk is voor het imago van kunstenaars in Nederland. Ik zal toelichten waarom.

Om te beginnen verbaas ik me over het feit dat een krant een prijs kan organiseren, zonder dat hierover kritische vragen worden gesteld door lezers en medewerkers, of door andere media. Mijns inziens zou geen enkele krant prijzen aan ongeacht welke beroepsgroep moeten uitreiken. Daarmee gaat het namelijk voorbij aan een aantal kernkwaliteiten van journalistiek, zoals onpartijdigheid, onafhankelijkheid en professionele distantie tot de onderwerpen waarover wordt bericht, waaronder kunst. In dit geval bericht de Volkskrant niet alleen over het onderwerp, maar gaat nog een stap verder en is organisator en zelfs naamgever van de prijs. De Volkskrant laat hiermee zien dat het kunstenaars als uitzondering op deze regels beschouwt en laat ook duidelijk een eigen voorkeur voor kunst blijken. Een dergelijke uitzonderingspositie heeft vanzelfsprekend een negatieve uitwerking op de onafhankelijkheid en vrijheid van de kunstenaar.

Behalve de journalistieke is er nog de financiële kant van de zaak, waarbij in de eerste plaats opgemerkt moet worden dat kunst een commercieel product is, waarvan maker en eigenaar de waarde het liefst zien stijgen. De groei van die waarde wordt onder andere gestimuleerd door exposure, die in het geval van kunstprijzen al ontstaat als kunstenaars en hun werk alleen nog genomineerd worden. De bekendmaking van de namen, de berichtgeving erover in kranten en de expositie die meestal rond de prijs georganiseerd wordt, hebben al invloed op de waarde van deze kunst. Met de kunstprijs wordt dus de waarde van een klein deel van kunst kunstmatig gestimuleerd, waarmee de organisatoren oneerlijke concurrentie tussen kunstenaars bewerkstelligen.

De opsomming in de bijlage is een greep uit de verbanden tussen de verschillende partijen die betrokken zijn bij de Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2020, waaronder de Rabobank. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat de Rabobank direct financieel belang heeft bij het mede organiseren en de promotie van de Volkskrant Beeldende Kunstprijs, aangezien het zelf kunst van genomineerden en winnaars uit het verleden in de collectie heeft.

Als jij je terug zou trekken als jurylid zou je hiermee een krachtig signaal afgeven over de negatieve invloed van de Volkskrant Beeldende Kunstprijs op de vrijheid en onafhankelijkheid van kunstenaars in Nederland.

Met vriendelijke groeten,

Nelle Boer
www.nelleboer.nl “

foto

Reactie Verily Klaassen:

“Beste Nelle,

Dank voor je mailtje en jouw betrokkenheid bij de kunstwereld en de soms kwetsbare positie van de kunstenaars daarbinnen. Die betrokkenheid herkennen we en maakt dat we als verzamelaar en als mecenas een ondersteunende en faciliterende rol in die kunstwereld nemen.

Onze motivatie om aan de VKBK bij te dragen is ingegeven doordat we jonge kunstenaars in hun carrière willen ondersteunen. Dat zien wij breder dan alleen werk aankopen. Zo vullen wij ook onze sponsoring in de Rijksakademie; dat zien we als een belangrijke plek voor talentontwikkeling. Van ‘financieel belang’ of ‘gewin voor de Rabobank’ is dan ook geen sprake.

Met deze reactie sluit ik graag de correspondentie over dit onderwerp af.

Met vriendelijke groet,

Verily Klaassen”

foto

_________________